Μπράντες, Γκέοργκ

(Georg Brandes, Κοπεγχάγη 1842 – 1927). Δανός κριτικός. Η πνευματική ακτινοβολία του αποτέλεσε ορόσημο για τα γράμματα της πατρίδας του, σε σημείο να θεωρείται συνήθως ότι ο νεώτερος πνευματικός και λογοτεχνικός πολιτισμός στη Δανία άρχισε το 1871, τη χρονιά δηλαδή που ο Μ. εγκαινίασε τη σειρά των ομιλιών του στο πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. Κατόπιν αυτές εκδόθηκαν σε τόμο, με τον τίτλο Κύρια ρεύματα στην ευρωπαϊκή λογοτεχνία του 19ου αιώνα (1872 - 90). Ο Μ. έβγαλε τη δανική λογοτεχνία από την απομόνωση και από το κλίμα της ρομαντικής ομίχλης, εισήγαγε τον νατουραλισμό και προκάλεσε έτσι μια ελεύθερη και γόνιμη μεταστροφή. Από το 1874 έως το 1878 διηύθυνε μαζί με τον αδελφό του Έντουαρντ Μ. το περιοδικό Ο 19ος αιώνας, που τον βοήθησε να διαδώσει τις ιδέες του στους νέους. Λίγα χρόνια αργότερα έγραψε πολλά θεμελιώδη έργα, μεταξύ των οποίων Γουίλιαμ Σαίξπηρ (1895) σε τρεις τόμους, Βόλφγκανγκ Γκέτε (1915), Φρανσουά ντε Βολτέρ (1916 - 17), Γάιος Ιούλιος Καίσαρ (1918), Μιχαήλ Άγγελος Μπουοναρότι (1921). Εξαιτίας των προοδευτικών και τολμηρών για την εποχή ιδεών του, έμεινε για δεκαετίες έξω από το πανεπιστήμιο, ενώ χήρευε η έδρα της νεώτερης λογοτεχνίας, και μόλις το 1902 η φιλελεύθερη τότε κυβέρνηση τον διόρισε καθηγητή. Έζησε αρκετά χρόνια στη Γαλλία (ήταν φίλος του Ανατόλ Φρανς) και στη Γερμανία. Το 1923 ο Μ. επισκέφτηκε την Ελλάδα και τον δεξιώθηκε το πανεπιστήμιο της Αθήνας.